زعفران یا زَرپَران نام علمی: Crocus sativus) گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران و گران‌ترین ادویه جهان است که در آشپزی کاربرد دارد. پیاز زرپران، یک پوشال قهوه‌ای رنگ دارد که از آن نگهداری می‌کند. پس از این که پیاز این گیاه کاشته می‌شود، فرآیند رشد آغاز شده و یک ساقه (تیج) درست می‌شود و سر آن غنچه می‌زند. کلاله و خامه زرشکی رنگ گل زعفران برداشت و پس از خشک کردن برای چاشنی و رنگ دهی غذاها به کار می‌رود.

سرگل

در زعفران سرگل یا سرقلم قسمت خامه یا ریشه وجود ندارد و کلاله های قرمز رنگ به صورت جدا از هم می باشند. این نوع زعفران خالص ترین نوع زعفران است و میزان رنگ دهی آن بین عدد 210 الی 260 می باشد. سرگل یکی از پر مصرف ترین انواع زعفران در بازار ایران می باشد.

نگین

در زعفران نگین سه شاخه کلاله قرمز رنگ از قسمت زرد رنگ خامه جدا شده و زعفران حجیمی تهیه می شود. زعفران نگین به دلیل فرایند زمان بر و پرهزینه فراوری یکی از گران ترین انواع زعفران محسوب می شود. دارای بالاترین قدرت رنگ دهی می باشد که عددی بین 230 الی 270 می باشد.

پوشال

زعفران پوشال قسمت کلاله قرمز رنگ رشته زعفران بعلاوه یک تا سه میلیمتر از قسمت زرد رنگ خامه می باشد. قدرت رنگ دهی زعفران پوشال عدد 170 الی 250 می باشد. این نوع زعفران به دلیل اتصال کلاله و خامه و کاهش احتمال تقبلی بودن مورد اعتماد بیشتر مصرف کنندگان است. زعفران رشته ای در گروه زعفران پوشال جای دارد.

زعفران کالایی با ارزش و گران بها است، همین قیمت بالا باعث انگیزه برای افراد سودجو در تقلب و دستکاری در آن است. افزودن گل رنگ (گیاهی شبیه زعفران با خاصیت رنگ دهی) و یا رنگ آمیزی کاکل ذرت، یکی از متدوال ترین روش هایی است که برای تقلب استفاده می شود. همچنین افزودن روغن، آب نبات، عسل، شکر و نمک به صورت افشانه به زعفران با هدف افزایش وزن حجمی (جرم) یکی دیگر از این روش ها است. مطمئن ترین روش خرید زعفران با اصالت، خرید به صورت بسته بندی شده از برندهای معتبر می باشد. در طراحی بسته بندی زعفران با درج اطلاعات دقیق تولید کالا، استانداردها و آزمایشات انجام گرفته می توان اطمینان بیشتری را به مشتری برای خرید داد.